Strony

niedziela, 17 maja 2015

Montaż haków stropowych

Kilka uwag o montażu haków stropowych


Montaż haków stropowych do podwieszania sprzętu, jest w zasadzie prostym zadaniem technicznym. Zamieszczony poniżej materiał ma jedynie przybliżyć Państwu pewne zagadnienia. Nie wolno traktować go jako "poradnika instalatora". Warunki techniczne jakie występują w konkretnej sali, w której mają być zamontowane haki wymagają indywidualnej oceny i wymuszają konieczność zastosowania właściwych, indywidualnie dobranych rozwiązań. Prezentujemy tutaj tylko kilka z wielu aspektów tego zagadnienia. Prawidłowa kolejność postępowania wygląda tak:
  • uzyskanie zgody od właściciela obiektu na instalację tego typu haków
  • ocena możliwości technicznych budynku wykonana przez specjalistę
  • wykonanie montażu haków
  • odbiór wykonanych prac przez uprawnionego specjalistę
  • bieżący nadzór i kontrola haków
O innych, alternatywnych sposobach podwieszania sprzętu do terapii integracji sensorycznej piszemy w innym artykule.

Kilka uwag o stropach


Warto wiedzieć jak zbudowany jest strop. Warto również poznać podstawową nomenklaturę. Zlecając montaż haków stropowych bądź montując je "sposobem gospodarczym" napotykamy pewne problemy techniczne wynikające z samej konstrukcji tego elementu budynku. Jakie stropy możemy spotkać w naszym budownictwie? Możliwości jest bardzo wiele i w dużej mierze zależy to od okresu, w którym powstał budynek, od jego konstrukcji, planowanego przeznaczenia, czy technologii w jakiej został wykonany.
W dużym uproszczeniu można przyjąć, że w budownictwie mieszkaniowym i oświatowym możemy spotkać stropy następujących typów:
  • Żelbetowe monolityczne - lita konstrukcja z betonu i stali zbrojeniowej. Stosunkowo cienkie, ale najłatwiej jest w nich osadzić kotwy, na których zawiesimy nasze przyrządy do terapii.
  • Żelbetowe stropy gęstożebrowe - konstrukcja /w dużym uproszczeniu/ oparta jest na gęsto ustawionych żebrach ze zbrojonego betonu i wypełniającycych puste przestrzenie bloczków ceramicznych lub pustaków. Z naszego punktu widzenia oznacza to, że osadzając w takim stropie haki możemy trafić na puste przestrzenie znacznie utrudniające nam zadanie. Do tego typu stropów należą konstrukcje: Akerman, Fert, Teriva, Ceram, Techbud, Porotherm, Ytong.
  • Strop prefabrykowany zwany też płytami żelbetowo kanałowymi - prefabrykowany element szeroko używany w budownictwie lat 70-tych. Dla nas ważne jest to, że we wnętrzu takiego stropu znajdują się puste kanały /zmniejszające masę stropu/, które nie będą nam ułatwiały montażu haków. Do tego typu stropów należy konstrukcja: z płyt typu "Żerań"
  • Stropy na belkach stalowych - stosunkowo stara technologia występująca w starym budownictwie. Kiedyś przestrzeń pomiędzy belkami stalowymi, rozstawionymi co 1,0-1,4 m, wypełniano zbrojonymi płytami z cegły (płyty Kleina). Obecnie zastąpiły je niewielkie prefabrykowane płyty żelbetowe. Dla nas strop przyjazny pod względem możliwości montażu haków stropowych.
  • Strop belkowy - strop drewniany oparty na solidnych belkach. Jeden z najlepszych stropów jeśli chodzi o łatwość montażu haków. Wystarczy tylko pod podsufitką odnaleźć belkę konstrukcyjną i w nią wkręcić haki.
  • Strop żebrowy - strop drewniany oparty na cienkich żebrach. Stosowany jest najczęściej w domach drewnianych o konstrukcji szkieletowej (na przykład w popularnych "kanadyjczykach"). Niewdzięczne zadanie dla montera haków.
  • Strop belkowo-żebrowy - kombinacja dwóch poprzednich konstrukcji.
Reasumując, wszystkie powyższe typy popularnych stropów pozwalają na montaż haków do podwieszenia przyrządów. Ważny jest jedynie prawidłowy dobór metod montażu i elementów mocujących.

Kotwa to podstawa


Kotwy budowlaneTo stalowy lub rzadziej, stalowo plastikowy łącznik, który będziemy osadzać w stropie i na bazie którego utworzymy punkt zawieszenia dla sprzętu. Oczywiście dotyczy to stropów żelbetonowych. Głównie monolitycznych lecz nie wyłącznie.

Wybór konkretnego modelu kotwy, jej typu i długości uzależniony jest bezpośrednio od rodzaju podłoża, w którym ma zostać ona osadzona. I jest to o tyle ważne, że podstawą uzyskania trwałego zakotwienia/ zaklinowania/ łącznika w podłożu jest prawidłowy jego dobór.
Tylko wtedy kotwa będzie w stanie przenosić pełne obciążenie, a jej połączenie z podłożem będzie trwałe. 

Produkty dostępne w handlu, a będące wyrobami firm specjalizujących się w technice mocowań, posiadają zbliżone parametry techniczne, a ich wytrzymałości wielokrotnie przekraczają obciążenia z jakimi mamy do czynienia podczas pracy na naszych podwieszanych przyrządach do terapii.
Niekwestionowanymi liderami w tej branży są firmy: Hilti, Fisher, Koelner, Silca itp. Na dobrą sprawę nie ma większego znaczenia czyj produkt wybierzemy. Jeśli zdecydowaliście się Państwo na samodzielne montowanie haków, a co za tym idzie i kotew, sugerowalibyśmy zwrócenie się o pomoc w wyborze właściwego ich typu bezpośrednio do doradców technicznych producenta. W dużych ośrodkach miejskich łatwo odszukać patronackie stoiska ulokowane zazwyczaj w marketach budowlanych typu Castorama, Practiker czy Obi. Dla pozostałych pozostaje droga internetowa lub telefoniczna. 
Przed zwróceniem się o pomoc w doborze kotwy należy już wiedzieć z jakiego typu stropem mamy do czynienia. Bardzo ułatwia sprawę wykonanie próbnego odwiertu. 
Rada praktyczna - równie ważną sprawą, jak sam dobór kotwy, jest prawidłowe wywiercenie otworu, w którym będzie ona osadzona. Średnica otworu oraz jego głębokość są ściśle określone przez producenta i muszą być rygorystycznie przestrzegane, gdyż to gwarantuje prawidłowe osadzenie kotwy w podłożu. Po osadzeniu kotwy w stropie nakręcamy na nią nakrętkę z oczkiem, na którym zawiesimy nasze przyrządy. 

Kotwy chemiczne


Kotwy chemiczne stosowane do montażu haków stropowych w salach terapii integracji sensorycznejKotwienie chemiczne znajduje zastosowanie w przypadku, kiedy mamy do czynienia ze stropami, w konstrukcji których występują puste przestrzenie i nie ma możliwości osadzenia w nich klasycznej kotwy stalowej. Dotyczy to np. stropów z płyt kanałowych czy lekkich stropów żebrowanych.
Do kotwienia chemicznego potrzebujemy kartusza zawierającego dwu-składnikową żywicę epoksydową z dodatkiem kruszywa /najczęściej/, ażurowych koszyków utrzymujących żywicę we właściwym położeniu podczas kotwienia i stalowego sworznia, który wciskamy w żywicę tworząc w ten sposób trwałe połączenie sworznia z podłożem /stropem/. Poszczególne elementy zestawu nabywamy osobno.
Górna fotografia obrazuje to, co dzieje się z żywicą po osadzeniu w niej sworznia. Po prostu rozpręża się ona w pustych przestrzeniach na trwałe unieruchamiając sworzeń w otworze.
Kotwa chemiczna jest często jedyną możliwością na skuteczne zamontowanie/osadzenie haków w stropie naszego gabinetu lecz należy podkreślić, że jej zastosowanie musi odbyć się pod kontrolą specjalisty od budownictwa. Jeśli konstrukcja stropu na to pozwoli wówczas wytrzymałość tego typu połączenia dorównuje, a niekiedy nawet przekracza wytrzymałość połączeń z użyciem klasycznych kotew stalowych.
Podobnie jak w przypadku kotew stalowych omówionych powyżej, tak i w przypadku kotew chemicznych obowiązują podobne zasady doboru typu kotwy do podłoża. Polecamy również zastosowanie podobnych procedur uzyskiwania pomocy w doborze właściwego, potrzebnego nam zestawu montażowego.
Należy podkreślić, że w przypadku kotew chemicznych niezwykle starannie musimy wybrać potrzebny nam produkt, gdyż w ofertach producentów możemy znaleźć wiele różnorodnych produktów o wysoce specjalistycznych zastosowaniach. Łatwo się pomylić.
Kotwienie chemiczne nie należy do najtańszych. Pojedynczy kartusz z żywicą o objętości 300 ml to wydatek rzędu 60-150 złotych zależnie od producenta. Z reguły wystarcza to na osadzenie 2-4 kotew. Zależnie od podłoża i rozmiaru kotwy.
Wśród producentów tego typu kotew na uwagę zasługują firmy: Hilti, Fisher, Koelner, Silca, Pattex. Kotwy chemiczne produkuje również polska firma Hamar, czeska WH-KOTE czy francuzki SPIT.
Rada praktyczna - do każdego opakowania żywicy dołączona jest obszerna instrukcja montażu kotew. Wyłącznie ścisłe jej przestrzeganie gwarantuje prawidłowe osadzenie kotwy w podłożu. Po osadzeniu kotwy w stropie nakręcamy na nią nakrętkę z oczkiem, na którym zawiesimy nasze przyrządy.
Kotwy chemiczne są uznaną technologią osadzania na trwałe kotew. W stropach ścianach czy podłogach. Używane współcześnie żywice, na których oparte są tego typu rozwiązania posiadają pełną akceptację różnego typu instytutów zajmujących się technicznymi aspektami budownictwa. Nie należy więc unikać tego typu rozwiązań. 
Należy jednak zaznaczyć, że znajomość tej technologii wśród monterów nie jest powszechna i spotyka się raczej z nieufnością.  

Nakrętka z uchem


Nakrętka z uchem nakręcana na kotwęNa poprawnie osadzoną kotwę nakręcamy tego typu nakrętkę. W ten sposób uzyskujemy solidny i trwały punkt zaczepowy, do którego możemy przypiąć za pośrednictwem ogniwa, karabińczyka czy szekli używane podczas terapii przyrządy. Jeśli zależy nam na podwyższonej estetyce możemy tego typu  elementów poszukiwać u producentów wyrobów ze stali kwasoodpornej, lecz nie jest to proste zadanie, a i koszt niemały.

W naszej ocenie jest to najwygodniejsze rozwiązanie. I co ważne, zostało już wielokrotnie sprawdzone. 

Stropy drewniane


Montaż haków stropowych w stropach drewnianychSą wdzięcznym miejscem do montażu haków. Mamy na myśli stropy o konstrukcji belkowej i belkowo-żebrowej. Jeśli w pomieszczeniu widoczna jest struktura nośna stropu /belki konstrukcyjne/ wystarczy wkręcić w nie haki używane do podwieszania zwyczajnych huśtawek ogrodowych. Dodatkowe obciążenie konstrukcji wymaga sprawdzenia właściwości wytrzymałościowych stropu. Nie w każdej sytuacji taki montaż będzie możliwy. Sytuacja staje się bardziej skomplikowana jeśli szkielet stropu osłonięty jest podsufitką. Konieczne będzie jej zdjęcie, aby odnaleźć belki nośne, w które możemy wkręcić haki. Podsufitka nie jest konstrukcją, którą możemy dodatkowo obciążać. Pełni ona rolę tylko estetycznego wykończenia stropu. Po montażu haka uzupełniamy braki w podsufitce. /foto/

Nieco trudniej jest zamontować haki w lekkich stropach charakterystycznych dla drewnianego budownictwa typu "kanadyjskiego". Tutaj może okazać się, że niezbędna będzie konsultacja z inżynierem budownictwa, który wskaże w jaki sposób, możemy zamontować haki nie naruszając jednocześnie równowagi filigranowej konstrukcji jaką jest strop żebrowy stosowany w tego typu budownictwie.

Montaż przez strop


Możliwy jest w przypadku, gdy nad naszym pomieszczeniem jest np. strych i wystające z podłogi elementy montażowe nikomu nie będą przeszkadzać. Innym uzasadnieniem takiego rozwiązania jest niewystarczająca wytrzymałość stropu. Ten drugi powód  jest zdecydowanie częściej spotykany. Stosując montaż "przez strop", uzyskujemy możliwość zainstalowania dodatkowej konstrukcji nośnej, na której oparte będą nasze haki. O ile konstruktorzy bardzo chętnie korzystają z tego typu rozwiązań, o tyle późniejszy montaż z reguły staje się skomplikowany. Tego typu rozwiązania stosuje się przy stropach drewnianych i klasycznych "lekkich" stropach ceramicznych.

Montaż wielopunktowy


Zaczep do podwieszania sprzętu stosowanego w terapii integracji sensorycznejJeśli strop wykonany jest z materiałów, które nie mogą przenosić punktowo dużych obciążeń - może okazać się, że zaistnieje konieczność montażu wielopunktowego. Z reguły używa się wtedy kotew o mniejszej średnicy.
Podobna sytuacja dotyczy śrub lub wkrętów lub śrub, którymi przykręcamy hak do konstrukcji stropów drewnianych.
Prezentowany na zdjęciu uchwyt pochodzi z oferty sklepu IKEA i przeznaczony jest do montażu huśtawek, drabinek linowych, sakw i innego typu wiszących zabawek dla dzieci. Podobnego typu uchwyty można znaleźć w ofertach np. sklepów żeglarskich. 

Odbiór techniczny zamontowanych haków


Jeśli zdecydowaliście się Państwo na korzystanie z pomocy specjalistów to, poza inżynierem przygotowującym projekt budowlany dotyczący montażu haków w stropie, warto również zatrudnić inspektora nadzoru budowlanego. Jak wspominano wyżej montaż powinien odbywać się pod nadzorem inspektora, który pisemnie powinien potwierdzić zgodność montażu z projektem.  Poza pewnością, że wszystko przebiegło zgodnie z arkanami sztuki budowlanej, zyskamy "podkładkę" i dowód, na wykazanie  należytej staranności podczas przygotowywania zawieszeń.
Montując haki sposobem "gospodarczym" musicie liczyć na doświadczenie i zręczność montera. Jeśli cokolwiek wzbudzi wasz niepokój nie miejcie oporów przed szukaniem kogoś, kto "się zna". W każdej sytuacji odpowiedzialność spoczywa na Państwa barkach.
Dla placówek oświatowych tego typu odbiór jest obligatoryjny. Dla pozostałych obiektów zalecany.

Okresowa kontrola i konserwacja


Niezależnie od tego, czy nasze haki przeszły procedurę odbioru technicznego, czy zrezygnowaliśmy z niej, wymagają one okresowej kontroli. Należy sprawdzić, czy nic nie jest poluzowane, czy nic nie odkręca się. Proszę pamiętać, że jedną sprawą jest nasza odpowiedzialność za użytkowany sprzęt, a drugą dobro naszych podopiecznych. To ze względu na ich dobro mamy obowiązek zapewnienia im bezpieczeństwa podczas zajęć.
Odbierając wykonane przez instalatorów prace warto dowiedzieć się o harmonogram prac konserwacyjnych i kontrolnych. O zużywaniu się materiałów nie trzeba przypominać, ale o zabiegach konserwacyjnych już tak. Jeśli zastosowane w naszym gabinecie zawiesie posiada elementy wymagające np. smarowania lub regulacji warto o tym pamiętać. Prawidłowe użytkowanie radykalnie wydłuży żywotność użytych elementów. Okresowe kontrolowanie stanu haków i zawiesi jest podstawą do zapewnienia bezpieczeństwa.
W przypadku zauważenia w codziennej pracy jakichkolwiek niepokojących objawów należy natychmiast zaprzestać użytkowania "podejrzanego" haka i wezwać stosownego montera. Zasada "ograniczonego zaufania " powinna dotyczyć nie tylko haków, ale całego używanego sprzętu. Pewne przeczulenie i nadwrażliwość, w tym przypadku, nie jest przesadą.
autor: Artur Tywonek

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz