Zrób to sam - sprzęt do integracji sensorycznej

Dlaczego warto?

---

Prezentuję tutaj kilka pomysłów, które jeśli się Państwu spodobają, możecie wykorzystać we własnych gabinetach, salach czy placówkach. Pomysły te mają różny "ciężar gatunkowy" ale generalnie służą uczynieniu naszej pracy skuteczniejszą i efektywniejszą. Czasami chodzi o zaoszczędzenie kilku złotówek innym razem o poszerzenie możliwości już istniejącego sprzętu. W innych przypadkach o stworzenie specyficznych, niedostępnych w handlu pomocy do terapii. Zawsze jednak efekt wart jest odrobiny wysiłku. O własnej satysfakcji już nie wspominam. 

Jeśli ktoś z Państwa chciałby podzielić się z innymi swoimi, tego typu pomysłami to chętnie je zamieszczę na tej stronie.

Kolorowa drabinka

---

Cel / wykonanie:

Po pomalowaniu szczebli drabinki możemy wprowadzić podczas ćwiczeń dodatkowe elementy zadań np. prawa ręka chwyta za żółty kolor, a lewa noga staje na zielonym. Mimochodem wprowadziliśmy element lewo-prawo, wyżej-niżej plus różnicowanie kolorów. Pojęcia kolor ciepły, kolor zimny oraz jasny-ciemny w naturalny sposób zostają wprowadzone do zajęć. Reszta zależy od potrzeb i pomysłowości terapeuty.

Zadanie:

Pomalować szczeble drabinki różnokolorowymi farbami

Materiały:

kilka kolorów farb, którymi można malować drewno, papierowa taśma malarska, pędzel ewentualnie wałek, drobnoziarnisty papier ścierny, płachta malarska dla zabezpieczenia podłogi.

Taca z piaskiem do "rysowania"

---

 

Cel / wykonanie:

Tego typu zestawy dostępne są w ofertach Novum jak i Nowej Szkoły. Dostępne są również i w naszej ofercie. Służą one do tego aby w sypkim materiale dziecko mogło kreślić wzory palcami lub też przy użyciu innych narzędzi. Jeśli nie skorzystamy z gotowego "pojemnika" i będziemy chcieli budować tacę samodzielnie należy liczyć się z koniecznością użycia kilku zaawansowanych narzędzi co może utrudnić całe zadanie.

Zadanie:

Wykonanie zestawu do kreślenia przez dziecko znaków w sypkim materiale.

Materiały:

• duża drewniana lub plastikowa taca
• jako materiał w którym dziecko rysuje można użyć praktycznie każdy, sypki, drobnoziarnisty materiał. Należy jednak ze względów sanitarnych unikać stosowania artykułów spożywczych np. kaszy manny czy maku. Ciekawszym rozwiązaniem jest użycie kolorowego, mineralnego piasku kupionego w sklepie akwarystycznym lub dużej kwiaciarni;
• zwyczajny, rzeczny piasek też jest ciekawym materiałem
• pamiętaj, że niezależnie skąd pochodzi piasek przed pierwszym użyciem musisz go dobrze wypłukać i najlepiej przegotować.

• do kreślenia wzorów mogą posłużyć między innymi: "widelec" fryzjerski, grzebień albo plastikowe szpachelki z ząbkami /różnej wielkości/ używane przez glazurników do nakładania kleju. Posłużyć możemy się również niezatemperowanym ołówkiem do kreślenia pojedynczych linii.
• do odciskania wzorów można wykorzystać np. szyszki, kolczaste piłeczki czy jeżyki, które znajdują się w każdym gabinecie SI.
• do wyrównywania powierzchni przed/po pracy z dzieckiem wystarczy kawałek listewki bądź "ściągaczka" używana przy myciu okien
• dobrze jest też dno tacy okleić kolorową folią lub pomalować je na kolor kontrastowy w stosunku do koloru materiału, w którym dziecko kreśli wzory

 

Wyspa

---

Cel / wykonanie :

Samodzielne wykonanie przyrządu nazywanego wyspą/wyspami. Istnieje kilka wariantów tego przyrządu. Od prostego, jednowarstwowego o prostych i regularnych kształtach, po wielowarstwowe o skomplikowanych formach. Jedynie nasza inwencja może stanowić ograniczenie.
Wyspy zrobione samodzielnie mają kilka zalet. Sami decydujemy o wielkości, kolorach, wysokości i kształcie. Jeśli mamy starą, niepotrzebną karimatę wystarczy wyciąć z niej np. koła i już możemy używać ich podczas ćwiczeń z dziećmi. Jeśli chcemy bardziej uatrakcyjnić "naszą wyspę" wycinamy drugie, mniejsze koło i naklejamy jedno na drugie. Jeśli przypadkiem mamy dwie karimaty i do tego w różnych kolorach nasze możliwości znacznie wzrastają.
Reszta to już tylko kwestia pomysłowości.

Zadanie:

Wycięcie z karimaty dowolne kształtu "wysp", jeśli chcemy mieć wyższe wyspy - naklejenie dwóch lub więcej warstw pianki

Materiały i narzędzia:

stare, zbędne karimaty, nożyczki, ostry nożyk, klej szewski np. Butapren lub inny podobny.

Sprawna dłoń

---

Cel / wykonanie:

Chcemy kształtować sprawność dłoni naszych podopiecznych, sprawność palców. Można osiągnąć to między innymi przy pomocy tego prostego przyrządu. Naczynie, szklane kulki, różnej wielkości kamyki, kilka stalowych nakrętek różnej wielkości drewniane szczypce używane w kuchni do wyjmowania kiszonych ogórków ze słoja. Poza zadaniami o charakterze działań czysto manualnych możemy nie jako przy okazji kształtować wiele innych umiejętności. Od spostrzegawczości poprzez koordynację i precyzyjność ruchów po umiejętność nazywania kolorów, kształtów, szacowania i rozpoznawania wielkości.

Zadanie:

Wyszukanie ciekawych przedmiotów, które dziecko będzie wyjmować z pojemnika. Warto odwiedzić duże kwiaciarnie /szklane elementy używane do dekoracji kompozycji kwiatowych, kamyki/ i sklepy z artykułami dekoracyjnymi.
Koraliki - pasmanterie. Kamyki polne można zbierać podczas spaceru. Szyszki i drewniane koraliki różnego kształtu i wielkości itp. Należy jednak zwracać uwagę na to aby używane przez nas przedmioty nie stanowiły zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa dziecka. Mam na myśli między innymi wkładanie przez małe dzieci drobnych przedmiotów do ust czy nosa.

Źródło zakupów:

IKEA, kwiaciarnie, sklepy dla dekoratorów, sklepy techniczne, sklepy z zabawkami, pasmanterie, sklepy typu "wszystko po 5 zł" 

Pomoce sensoryczne z nietypowych źródeł

---

Cel / wykonanie:

Temat jest nieco kontrowersyjny ale włożony wysiłek zwróci się z nawiązką. Mówimy mianowicie o zabawkach i pomocach, które z wielkim powodzeniem można wykorzystać w terapii pomimo tego, że nie do tych celów zostały wyprodukowane.  Oferta pomocy sensorycznych na pierwszy rzut oka wygląda dość imponująco. Kolczaste piłki, wałki, ringa. Wszystkie jednak mają podobną twardość, kolory, masę i materiały. Jeśli potrzebujemy czegoś więcej warto poszukać podobnych przedmiotów w innych sklepach. Doskonałym miejscem są sklepy z artykułami dla zwierząt. Takiej gamy kolczatych, karbowanych, włochatych i świecących piłek nie znajdziecie Państwo w żadnym innym miejscu. Do tego bardzo różne rozmiary, twardości, masy i kształty. Podobnie ciekawymi miejscami są wszelkiego typu ludowe festyny. Tutaj znajdujemy głównie zabawki drewniane i gliniane. Stukające, gwiżdżące lub piszczące. Sklepy powroźnicze to źródło różnego rodzaju lin z włókien naturalnych. Warto również odwiedzać "odpusty". Jest tam mnóstwo zabawek bardzo prostych a lubianych przez dzieciaki i niedostępnych już w "normalnym" handlu. Sporo ciekawego sprzętu można kupić w sklepach sportowych i sklepach ze sprzętem rehabilitacyjnym.

Ważne! Zabawki dla zwierząt nie posiadają atestów wymaganych dla wyrobów przeznaczonych dla dzieci i bez wątpienia nie wolno ich brać np. do ust. Dlatego nie mogą być stosowane u pacjentów w grupie wiekowej 0-3 lat. Dotyczy to również rozmiarów niektórych zabawek /mała średnica/.

Nic nie zwalnia nas od zachowania zdrowego rozsądku. Wybierając tego typu pomoce musimy brać pod uwagę to, że nie do końca będziemy w stanie ustalić skąd one pochodzą, z jakich materiałów zostały wyprodukowane.

Zadanie:

Pozyskanie ciekawych i niepowtarzalnych pomocy sensorycznych

Źródło zakupów:

sklepy z artykułami dla zwierząt, duże sklepy sportowe, bazary, stragany

---

Ścieżka sensoryczna

---

Cel/ wykonanie:

W oryginalnym wykonaniu są to płytki o formacie mniej więcej kartki A4 oklejone materiałami o różnorodnych fakturach. Płytki te wsadzane są w szyny i tworzą ścieżkę po której ma przejść dziecko aby jego stopy stymulowane były przez fakturę materiałów.
Jak to zrobić samodzielnie i dlaczego warto? Wystarczą kawałki cienkiej sklejki lub płyty HDF pocięte na równe formatki. W sklepach z wykładzinami bez problemu można dostać /za darmo/ ścinki różnych wykładzin podłogowych typu dywanowenego. Mnogość materiałów, faktur i splotów. Jeśli naszą ścieżkę wzbogacimy jeszcze o fragmenty szorstkich wycieraczek np. jutowych, sztuczną trawę /charakterystyczny zielony "jeżyk"/ czy sztuczne futerko, będziemy mieli fantastyczny przyrząd. Warto się tym zająć bo możemy w ten sposób mieć ścieżkę dostosowaną do potrzeb naszych, konkretnych pacjentów. Poszczególne segmenty naszej ścieżki możemy połączyć np. paskami rzepów.

Zadanie:

zgromadzenie ścinków wykładzin i pozostałych materiałów "sensorycznych" i naklejenie ich na przygotowane wcześniej podkłady. Doszycie pasków rzepów.

Materiały i narzędzia:

nożyczki, klej do wykładzin, klej do tworzyw sztucznych, różnego rodzaju fakturowe materiały mogące dostarczać bodźców dotykowych

Ścieżka równoważna

---

Cel / wykonanie:

Poszerzenie możliwości oddziaływań terapeutycznych uzyskiwanych przy użyciu standardowego zestawu desek równoważnych. To dobrze znany i chętnie używany w terapii przyrząd. Do nabycia np. w Novum lub Nowej Szkole. W znaczący sposób można rozszerzyć jego możliwości poprzez oklejenie jednej ze stron każdej z deski materiałem fakturowym. Przy normalnym wykorzystaniu zestawu desek równoważnych dziecko chodzi po nich /ćwiczenie równowagi/ lub buduje tor /planowanie/. Oklejenie "tylnych" stron desek materiałem fakturowym czyni z nich nieocenioną pomoc sensoryczną. Do oklejania desek możemy wykorzystać różnego typu materiały. Na przykład wykładziny dywanowe o ciekawej fakturze, futerka, sztuczne jeżyki, wycieraczki do butów z włókien naturalnych itp

Zadanie:

Wyszukanie ciekawych materiałów fakturowych i oklejenie nimi desek z zestawu desek równoważnych

Materiały:

Wykładzina dywanowa, sztuczne futro, gąbka, liny, sztuczna trawa itd.

Grzechotka

---

Cel / wykonanie:

Prosty pomysł zrodzony z rzeczywistej potrzeby. Jak zrobić bogaty zestaw grzechotek o bardzo różnych dźwiękach mogących posłużyć również jako dźwiękowe domino? Nic prostrzego. Wystarczy zebrać kilkanaście plastikowych, dobrze zamykających się butelek o niewielkiej pojemności. Mogą to być na przykład opakowania po jogurtach lub kefirze. Należy usunąć etykiety /folia/ i po umyciu napełnić pojemniki sypkimi materiałami różnego typu.

• groch - dźwięk łagodny, nie co głuchy
• piasek - cichy, syczący dźwiek
• drobne kamyki - głośniejsze, stukające dźwięki
• nakrętki stalowe - głośny, metaliczny dźwięk z akcentowaniem pojedynczych uderzeń
• ryż - cichy dźwięk zbliżony do dźwięku piasku
• drewniane koraliki - stukanie
• pestki wiśni, czereśni - cichy, "drewniany", nie co głuchy dźwięk
• fasola - głuchy, stosunkowo głośny dźwięk
• itp.

Jeśli chcemy wykonać dźwiękowe domino wystarczy przygotować pary grzechotek z takim samym wypełnieniem. Zadaniem dziecka jest wtedy odszukanie pary grzechotek o takim samym dźwięku. Zadanie dość trudne.

Zadanie:

Przygotowanie opakowań i wypełnień.

Materiały:

Plastikowe lub metalowe opakowania. Różnego rodzaju materiały sypkie, które umieszczone w opakowaniach będą wytwarzały różne, pozwalające różnicować się dźwięki.

Zestaw zapachowy

---

Cel / wykonanie:

Dostępne na rynku tego typu zestawy poza stosunkowo wysoką ceną charakteryzują się tym, że ilość próbek zapachowych jest stosunkowo mała. Ładne opakowania nie rekompensują jednak tych wad. W praktyce podczas terapii przydatne są zdecydowanie bardziej rozbudowane zestawy. Ich wykonanie jest na tyle proste, że grzechem było by z takiej możliwości nie skorzystać. Wystarczy zorganizować pewną ilość niewielkich, plastikowych lub szklanych pojemników ze szczelnymi zamknięciami. Doskonale w tej roli sprawdzają się opakowania po filmach fotograficznych. Dostaniemy je za darmo w każdym, większym zakładzie fotograficznym. Chociaż trzeba przyznać, że jest o nie coraz trudniej. Nie ma jednak większego znaczenia jakiego pudełka użyjemy. Do pudełka wkładamy płatek kosmetyczny i po nasączeniu go kilkoma kroplami dowolnego olejku eterycznego już mamy gotową pomoc terapeutyczną. Wykorzystać możemy różnego typu olejki roślinne lub ziołowe. Zapachy spożywcze do ciast, ocet lub niektóre z zapachów samochodowych. Ważne jest aby zapachy można było łatwo różnicować. Jeśli chcemy używać naszego zestawu jako "zapachowego domina" musimy przygotować po dwa pojemniczki z takim samym zapachem. Wtedy dziecko będzie mogło wyszukiwać pary takich samych zapachów.

Zadanie:

Wyszukanie różnorodnych olejków i esencji zapachowych.

Materiały:

Pudełka po filmach fotograficznych lub inne podobne opakowania, płatki kosmetyczne lub strzępki waty, różnorodne substancje zapachowe

Zabezpieczenie haków

---

Cel / wykonanie:

Po zamontowaniu w ścianach haków do liny poziomej pozostaje nam do rozwiązania jeszcze jedna, ważna kwestia. Mam na myśli zabezpieczenie wystających, metalowych końcówek haków. Stanowią one realne zagrożenie dla ćwiczących w sali terapeutycznej dzieci.  Niesłychanie prostym rozwiązaniem umożliwiającym w pewnym stopniu zmniejszyć ryzyko urazu jest nałożenie na wystające haki naciętych piłek tenisowych. Konstrukcja takiej piłki, jej twardość i rozmiar mogą w elementarny sposób dać ochronę dziecku. Należy tutaj podkreślić, że użycie piłek tenisowych jako osłon jest rozwiązaniem zastępczym i w żaden sposób nie można go traktować jako spełniającego rygory bezpieczeństwa sposobu zabezpieczenia haków.
Z moich obserwacji wynika jednoznacznie, że w większości placówek tego typu haki nie są w żaden sposób osłaniane. Z dwojga złego może lepiej użyć piłek tenisowych niż dodatkowo narażać dzieci na uraz.

Zadanie:

Zakupić standardowe piłki  tenisowe. Ostrym nożem wykonać w nich nacięcia umożliwiające nałożenie piłki na wystający ze ściany hak do przypinania liny poziomej.

Materiały:

Piłka tenisowa lub piłka gumowa o podobnej twardości, pusta w środku
Do nacięcia piłki będzie nam potrzebny ostry, ostro zakończony nóż

 Źródło: http://sklep.integracjasensoryczna.pl